بهترین نتورک دنیا

طرح مسئله برخورد با شبکه های دسیسه هرمی چند وقتی است که در کشور ما به یکی از ترجیع بندهای آشنا و متداول تبدیل شده است.
به گونه ای که ناظران و کارشناسان این حوزه به طنز و جد با بررسی بازه های زمانی مختلفی که بحث بازاریابی شبکه های دسیسه هرمی و لزوم برخورد قاطعانه با آنها مطرح می شود، سیکلهای زمانی مشخصی را استخراج کرده اند و براحتی به پیشگویی تاریخ بعدی مطرح شدن دوباره این هشدارها می پردازند و طبیعی است که نزدیک شدن به نقاط عطف تاریخی از جمله انتخابات فاصله زمانی، نوع و شخصیتهای هشدار دهنده را دچار تغییر و تحولاتی می کند.
به نظر می رسد مقوله نتورک مارکتینگ و هشدار و تحذیر در مورد آفات گسترش فعالیت آنان کارکردهای دیگری نیز یافته است که البته همه این کارکردها، تاریخ مصرفهای مشخص ومحدودی داشته بعد از مدتی اثر بخشی خود را از دست می دهند.
آنچه مشهود است پرداختن به مقوله بازاریابی شبکه ای بدون در نظر گرفتن نوع سالم و ناسالم آن به وسیله ای برای جذب مخاطب و بالا بردن تیراژ و فروش نشریات مختلف تبدیل شده است.به گونه ای که خبر دستگیری سرشاخه های یکی از این شبکه ها و یا دستگیری صدها نفر از اعضای شبکه ای دیگر که چند نفری بیشتر عضو ندارد و چاپ مصاحبه های خیالی با سر دسته اصلی یکی از این شبکه ها تا چندی پیش تیترهای درشت وعجیب و غریب نشریات زرد را تشکیل می دادند.
اگر چه این روند مدتی است که دیگر اثربخشی خود را از دست داده است ولی متاسفانه چند روز پیش اتفاق عجیبی باعث شد تا دوباره استفاده ابزاری از این موضوع جلوه ای دیگر از پوپولیسم مطبوعاتی را نشان دهد،با این تفاوت که این بار روزنامه دولتی و رسمی "ایران" که بعد از چند ماهی تعطیلی، مجددا به عرصه مطبوعات کشور بازگشته بود، در روز نخست این بازگشت ، تاکید آیت االه شاهرودی را مبنی بر لزوم برخوردهای قاطعتر با شبکه های دسیسه هرمی به کلیشه اول خود تبدیل کرده بود ، غافل از اینکه این بخشنامه مدتها قبل از سوی ریاست محترم قوه قضائیه صادر شده و صرفا بنا بر دلایلی خاص و از سوی عده ای بعد از مدتی در سطح مطبوعات مطرح شده است.
به نظر می رسد دوستان روزنامه ایران به جبران چند ماه باز ماندن از انتشار نه تنها سعی دارند اخبار این مدت را پوشش دهند بلکه استفاده از ترفندهای رسانه ای این دوران را نیز گرچه از سکه افتاده باشند ، جهت جذب مخاطب از دست رفته ، در دستور کار دارند.
یکی دیگر از کارویژه هایی که طرح خطر شبکه های دسیسه هرمی در این دوران یافته است، استفاده "شهرت آفرین" است .به گونه ای که شخصیتهایی که قصد مطرح شدن در فضای رسانه ای و مطبوعاتی کشور را دارند، ترجیح می دهند به جای اظهار نظر در مورد مسائل جدی و مختلفی که در فضای اجتماعی،سیاسی و اقتصادی کشور مطرح است، راحتترین و کم هزینه ترین راه را برای مطرح شدن انتخاب می کنند و با توجه به فراگیری و حساسیت زیادی که بحث بازاریابی شبکه ای در جامعه داراست به اظهار نظرهای عجیب و غریبی در لزوم و روش برخورد با فعالان این حوزه می پردازند.

اگرچه باید به چنین افرادی برای انتخاب این موضوع تبریک گفت ولی باید این هشدار را  نیز به مسئولان دلسوز و متعهد جامعه داد که گسترش و اپیدمی استفاده ابزاری از این موضوع حساسیتهای لازم و درست جامعه را نسبت به این مقوله از بین میبرد و کار را به جایی می رساند که ممکن است سخنان متولیان و مسئولان آگاه جامعه نیز از سوی افکار عمومی در شمار همین اظهارات ابزارگونه قرار بگیرد.ضمن اینکه اظهار نظرها و ارائه اطلاعات بعضا محرمانه  از سوی برخی از این افراد می تواند روند حرکتی و برنامه ریزیهای متولیان برخورد با شبکه های دسیسه هرمی را با کندی و ناکارآمدی مواجه کند.

این مسئله نکته ای است که متاسفانه در چند روز اخیر و در جریان مطرح شدن دستورالعمل حضرت آیت االه شاهرودی شاهد آن بودیم. رسانه ای کردن بخشنامه رئیس قوه قضائیه و اعلام بلافاصله اسامی تعدادی از شرکتهای بازاریابی شبکه ای که بدون کار کارشناسی و تفکیک نوع سالم  و ناسالم آنها و با اهداف خاص در کتار هم قرار گرفته بود ، آن هم از سوی افرادی که مدتها از مجموعه افرادی که مجاز به اظهار نظر در مورد بازاریابی شبکه ای هستند، کنار گذاشته شده اند ، به عقیده کارشناسان نمونه بارزی از استفاده ابزاری از این مقوله است که اتفاقا مورد اعتراض شدید متولیان اصلی و انحصاری قضایی که در حال حاضر  در دادسرای شماره 24 مستقیما مسئولیت برخورد با شبکه های دسیسه هرمی را برعهده دارند، واقع شد.
اما در این میان یکی دو نکته ای در این جریان بسیار قابل تامل است:

اول اینکه در لیست عنوان شده از سوی قاضا طائفی که سابقا مسئول رسیدگی به پرونده شرکتهای هرمی بود، هیچ اثری از نام شرکتهای آمریکایی  مانند ویونت، ایم ÷اوریست-لیکسلی- امریکن نت- آلوورا-ام وی که لاشتخور وار به جان جامعه افتاده اند.
نکته دوم، توالی معناداری است که بین طرح دستور آیت الله شاهرودی و اعلام لیست از سوی قاضی طائفی،که مدتی است با واگذاری مسئولیت شبکه های هرمی درگیر یک پرونده سیاسی است  و نطق پیش از دستور کاتوزیان برقرار است.
حمیدرضا کاتوزیان در حالی در ابتدای نطق پیش از دستور خود به موضوع مورد علاقه خود یعنی شرکتهای هرمی پرداخت که قسمت عمده ای از آن نطق به بحث پروژه ال-90 اختصاص داشت، این نکته به قدری تعجب برانگیز بود که برخی خبرگزاریها و رسانه های طیف آبادگران نیز نتوانستند از کنار آن براحتی عبور کنند.
کاتوزیان پس از مدتها سکوت دور جدید حضور خود را در صحنه با انتقادات تندی از دولت و برخی تصمیمات رئیس جمهور در مورد تعطیلات عید فطر و تغییرات سازمان مدیریت آغاز کرده است و  نطق وی در باره شبکه های هرمی را در هم در راستای فعالیتهای انتخاباتی وی می توان تفسیر کرد.
نکته مهم دیگر این سوال است که با توجه به اینکه با وجود مسئولیت مستقیم قاضی ترحم اسدیان در مورد رسیدگی به پرونده شبکه های هرمی نقش قاضی طائفی در این میان چیست ؟ و در حالی که شعبه 24 دادگسری به صورت کارشناسی پدیده بازاریابی شبکه ای را بررسی می کند منبع استخراج لیست قاضی طائفی کجاست؟
آیا گمانه زنیهایی که در برخی محافل سیاسی و کارشناسی در مورد پیوندهای موجود بین یک جریان انتخاباتی و جریان قضایی مطرح شده ، مقرون به صواب نیست؟
به هر حال این جریان رسانه ای در حالی بدون کمترین اثرگذاری واقعی سپری شد که لزوم پرداختن به بازاریابی شبکه ای و برخورد با شبکه های دسیسه هرمی بیش از پیش احساس میشود ولی متاسفانه کشمکشهای انتخاباتی باعث غفلت از این مهم شده است.